Hoe slijp je een kettingzaag?
Je zult het vast herkennen. Je wilt net je klus gaan klaren en dan heb je in dit geval een botte kettingzaag. Of beter gezegd eigenlijk een botte zaagketting. Wanneer je één boom moet omzagen is dit nog niet zo´n ramp maar bij twee wordt het al flink vervelend. Het duurt namelijk veel langer en het is ook niet veilig om met een botte zaagketting te zagen. Investeer daarom ook even de tijd in het slijpen om vervolgens tijd te besparen bij het zagen.
Wanneer moet ik de ketting slijpen?
Wanneer een kettingzaag scherp is, is het gemakkelijker en veiliger om het gereedschap te gebruiken, waardoor de slijtage van de machine wordt geminimaliseerd en de algehele efficiëntie wordt verbeterd.
Om te weten of je kettingzaag bot is kun je kijken of je grof of fijn zaagsel hebt. Let op het puin van de kettingzaag. Als de zaag fijn zaagsel aan het spuwen is in plaats van scherpe houtsnippers dan is het waarschijnlijk nodig en kun je beter je kettingzaag slijpen.
Ook als je vindt dat je meer fysieke inspanning moet leveren om door hout te zagen, dan is dit een teken dat je versleten schakels hebt. Om weer een scherpe ketting te krijgen kun beter je zaagketting slijpen.
Een andere aanwijzing dat je een botte ketting hebt, is als het blad de neiging heeft om meer naar één kant te trekken dan de andere. Dit geeft namelijk aan de zaagtanden niet meer dezelfde lengte hebben. Je moet de zaagtanden dan slijpen om de zaagtanden gelijk te maken.
Ben je toe aan een nieuwe kettingzaag? Wellicht dat een van onderstaande artikelen jou dan verder kan helpen in jouw zoektocht:
- Beste kettingzaag
- Beste kettingzaak op elektriciteit
- Beste kettingzaag met een accu
- Beste kettingzaag op benzine
Een kettingzaag slijpen
Er zijn twee verschillende manieren om een kettingzaag te slijpen. Ten eerste kan de taak worden uitgevoerd door middel van een elektrische slijper. Als je vaak bomen zaagt, is een elektrische kettingslijper geen overbodige luxe. De tweede optie is handmatig slijpen. Hier heb je vooral geduld, zweet en een ronde vijl en platte vijl voor nodig. Dus je hebt helemaal geen speciaal gereedschap nodig hiervoor.
Aangezien elektrische slijpers voornamelijk door vakmensen worden gebruikt leg ik vooral de handmatige manier uitgebreid uit. Omdat de kettingzaag bestaat uit een reeks tanden, heb je een platte vijl en ronde vijl nodig die precies passen bij de bepaalde diameter van de individuele tanden. Je wilt namelijk geen andere onderdelen beschadigen. Elk type ketting heeft weer een andere maat zaagtanden.
Dit is hoe je de ketting van jouw kettingzaag slijpt:
Stap 1: Maak de ketting goed schoon
Als eerste is je veiligheidsuitrusting een heel handig hulpmiddel wat niet vergeten mag worden, zoals werkhandschoenen en een veiligheidsbril. Begin vervolgens met het grondig reinigen van de kettingzaag en dan voornamelijk de ketting, waarvan alle olie, vuil en puin moet worden verwijderd. Ook een handig hulpmiddel hierbij is een schroevendraaier. Gebruik een oude handdoek om het weg te poetsen met, indien nodig, spiritus.
Controleer de ketting terwijl je hem schoonmaakt. Als een van de tanden zijn beschadigd, kan de ketting onveilig zijn om te gebruiken. En heeft slijpen van de zaagtanden geen zin. In plaats van verder te gaan met het slijpen van de kettingzaag, moet je misschien eerst de zaagketting of de zaagtand repareren of vervangen. Daarom is de zaagketting controleren geen stap wat je moet overslaan. In het hele slijpproces ben je continu aan het controleren en repareren.
Stap 2: Stel de kettingspanning in
De ketting op je kettingzaag moet op een bepaalde spanning worden ingesteld om problemen tijdens het slijpen te voorkomen. Tijdens het slijpen moet er namelijk voldoende spanning opstaan. Een losse zaagketting verhoogt de kans dat de zaag terugslaat of dat de ketting van het zaagblad wordt geduwd. Een te strakke zaagketting kan helemaal niet meebewegen of kan de hoeveelheid wrijving tussen de onderdelen verhogen en oververhitting veroorzaken. Oververhitte onderdelen verminderen de levensduur van de onderdelen aanzienlijk.
Je kunt de zaagketting spannen door de spanschroef aan de zijkant of voorkant van de zaag te vinden en te stellen. Draai de schroef met de klok mee om de spanning te verhogen of tegen de klok in om de ketting losser te maken.
Je kunt testen of je de zaagketting er goed op hebt als je aan de zaagketting trekt en er twee schakels van het zaagblad afkomen en wanneer je ze loslaat ze er direct weer opschieten. Als de zaagketting er direct weer op klikt, is de kettingspanning perfect. Als je de zaagketting niet van het zaagblad kunt trekken, zit hij te strak. Als de zaagketting niet terugschiet, zit hij te los en moet hij worden gespannen.
Stap 3: Stabiliseer de kettingzaag
Om te zorgen dat de kettingzaag slijpen soepel verloopt is het raadzaam om de kettingzaag stevig te stabiliseren voordat je begint de ketting te vijlen. Sommigen kiezen ervoor om de kettingzaag in een bankschroef te plaatsen, waarbij de klemmen het zaagblad zodanig vasthouden dat de ketting vrij kan draaien. Als je geen bankschroef is het best lastig om in je eentje de zaagtanden te vijlen. Schakel daarom iemand in die je gereedschap stabiel kan houden tijdens het slijpen.
Stap 4: Begin met het slijpen van de kortste zaagtand
Zoek de kortste zaagtand, de snijbladen zijn die met platte bovenkant. Dit is waar je moet beginnen met de kettingzaag te slijpen. Als alle messen dezelfde hoogte hebben, dan kunt je beginnen met elke tand op de ketting. Het is de bedoeling dat de zaagtanden allemaal dezelfde lengte lijken. Het hoeft dus niet op de millimeter nauwkeurig. Zo lang je op het oog kunt inschatten dat elke zaagtand ongeveer even groot is. Wanneer een zaagtand groter is dan een andere zaagtand trekt de kettingzaag die kant op tijdens het zagen en dat is vervelend.
Stap 5: Begin met markeren
Markeer de eerste tand met een permanente marker of bij gebrek aan beter nagellak. Kies de eerste tand die je gaat slijpen. Kleur het in zodat je gemakkelijk kunt bijhouden waar je bent begonnen en voorkomt dat je hetzelfde gedeelte twee keer slijpt. Als je de kettingzaag weer gebruikt, zal deze markering verdwijnen.
De meeste kettingzagen zullen hun eigen methode hebben om een enkele tand te markeren waarop het slijpen moet beginnen. Bijvoorbeeld een logo van het merk van de kettingzaag. Maar dit is vaak moeilijk te vinden en gemakkelijk te missen terwijl je de ketting slijpt. Het valt een stuk minder op in ieder geval vergeleken met een rode stip. Als je de kettingzaag echt niet wilt markeren, zoek dan naar een unieke schakel in de ketting. Het kan zijn dat deze geen tanden heeft of al een andere kleur heeft door verbranding.
Stap 6: Kies de juiste vijl
Kies een ronde vijl met dezelfde diameter als de tanden van de kettingzaag. Verschillende kettingzagen hebben tanden van verschillende grootte en zullen daarom vijlen van verschillende grootte nodig hebben om te slijpen. De grootte van je zaagtand staat vaak vermeld in de handleiding van de kettingzaag. Gebruik de platte vijl nooit voor een zaagtand maar meer om bramen weg te halen of een platte oppervlakte te slijpen.
Stap 7: Het slijpen kan beginnen
Zodra je de juiste vijl met de juiste diameter hebt gevonden kan het slijpen beginnen. Zet de vijl in de inkeping aan de voorkant van de frees. Dit is de schuine "tand" aan de voorkant van het platte oppervlak van de kettingschakel. Plaats de punt van de vijl net binnen de inkeping op de tand die je hebt gemarkeerd, zodat ongeveer 20% van de diameter van de vijl zich boven de bovenkant van de tand bevindt. Zorg dat je een slijphoek hebt van ongeveer 30 graden. Of dezelfde hoek waaronder de inkeping aanvankelijk werd geslepen of het laatst werd gevijld. Raadpleeg een hoektabel voor het slijpen van kettingzagen om de juiste hoek te bepalen als je onzeker bent over de slijphoek.
De ketting zal twee soorten zaagtanden hebben die in verschillende richtingen wijzen. Kies één type zaagtand om je eerst op te concentreren voordat je naar het andere type gaat. Schuif de vijl over de voorkant van de zaag. Vijl de hele tijd maar één richting op. Houd de vijl zo dat hij vlak en horizontaal over de bovenkant van de ketting blijft gaan. Duw de vijl in één vloeiende beweging door de vijl. Oefen niet te veel druk uit te, alleen genoeg zodat je de vijl tegen de vijl voelt schuren. Til de vijl uit de frees en zet hem terug op dezelfde plaats en onder dezelfde 30 graden hoek als net.
Stap 8: Blijf slijpen tot de tand weer scherp is
Vijl de zaagtand 3 tot 10 keer tot hij scherp is. Herhaal exact dezelfde beweging door de vijl door de tand te halen totdat de zaagtand een glanzende zilveren kleur heeft en weer scherp lijkt. Om te zorgen voor een consistente scherpte van elke individuele zaagtand, tel je hoeveel keer je de eerste tand vijlt en vijl je elke volgende tand hetzelfde aantal keren.
Als je niet zeker weet of de frees scherp is, voel dan of er een lichte braam langs de bovenkant van de frees zit. Als dit aanwezig is, is de tand voldoende geslepen. Ga met de vijl een keer over de braam heen om deze weg te vijlen. Wanneer je ziet dat er metaalsplinters in de vijl vast komen te zitten, tik dan met de vijl op de grond om deze weg te kloppen en ga verder met slijpen. De metalen schilfers kunnen namelijk de tanden beschadigen.
Stap 9: Slijp de andere kant van de ketting.
Draai nu de zaag om en ga verder met het vijlen van de andere zaagtanden die je bent overgeslagen omdat ze aan de andere kant van de zaagketting zaten. Wanneer je klaar bent, moet de platte top van alle zaagtanden ongeveer even lang zijn.
Stap 10: Controleer de dieptemeters
Controleer vervolgens de dieptemeters. Dit zijn de gebogen schakels tussen de zaagtanden. Elke dieptemeter of geleider moet korter zijn dan de aangrenzende zaagtand. Als je een gebogen schakel vindt met een hoogte die groter is dan de dichtstbijzijnde frees, vijl die gebogen schakel dan zo dat hij ongeveer 2-3 millimeter kleiner is dan de zaagtand ernaast.
Werken met een elektrische kettingslijper
Als je gaat werken met een elektrische slijper, dan moet je de dikte van de ketting meten om de juiste roterende slijpsteen voor de kettingzaag te bepalen en om de juiste tandhoek te bepalen.
Je plaatst vervolgens de kettingzaag ketting op de slijper en draait de bankschroef om de ketting op zijn plaats te houden. Stel alle hoeken in volgens de slijphoeken tabel. Deze is meestal meegeleverd met de elektrische kettingzaag slijper. Hierna kun je de slijpsteen op de ketting laten zakken om de desbetreffende zaagtand te slijpen. Draai de bankschroef los en schuif de ketting naar de volgende snijtand, draai vervolgens de bankschroef vast en slijp de tand met de slijpschijf.
Meet altijd de zaagketting en raadpleeg de producthandleiding voor de juiste slijpinstelling. Zorg ervoor dat je de diepteaanslag van het wiel instelt om te voorkomen dat het slijpwiel in contact komt met het chassis van de ketting. Want dan slijp je de ketting kapot en wordt de ketting gelanceerd. Dit kan nare gevolgen hebben. Voer alle rechtse snijtanden in volgorde uit en daarna alle linkse snijtanden in volgorde om heen en weer schakelen te voorkomen.
